ATA LGBTQ TALA ATU E TATAU ONA E ILOA, VAEGA 2
Mai i latou e te iloa ia i latou e te le o iloa, o tagata faʻatauvaʻa ia o latou tala ma tauiviga na faʻavaeina le aganuu LGBTQ ma le alalafaga e pei ona tatou iloa i aso nei.
Koleti (1873-1954)
O le tusitala Falani ma le talatuu o Sidonie-Gabrielle Colette, e sili ona lauiloa o Colette, sa ola fa'aaliali o se tama'ita'i fa'afafine ma sa iai ni mafutaga ma le to'atele o tama'ita'i fa'aigoa ta'uta'ua e aofia ai ma le tei o Napoleone o Mathilde 'Missy' de Morny.
Na valaauina leoleo i le Moulin Rouge i tua i le 1907 ina ua fefaasoaaʻi Colette ma Missy i luga o le tulaga iloga.
E sili ona lauiloa i lana tala 'Gigi', na tusia ai foi e Colette le faasologa o le 'Claudine', lea e mulimuli i le tagata faʻauluuluga e iʻu ina 'inoʻino i lana tane ma fai se mafutaga ma se isi fafine.
Na maliu Colette i le 1954 i le 81 o ona tausaga.
Touko Laaksonen (Tom o Finelani) (1920-1991)
Na fa'aigoaina o le 'tagata sili ona ta'uta'ua o ata mataga fa'afeusuaiga', Touko Laaksonen - e sili ona lauiloa i lona fa'aigoa Tom o Finelani - o se tusiata Finelani na lauiloa i ana fa'ata'ita'iga fetish homoerotic sili ona fa'atama'i, ma mo lana faatosinaga i le fa'ai'uga o le senituri lona luasefulu tu ma aga fa'afeusuaiga.
I le aluga o le fā sefulu tausaga, na ia faia ai ni ata e 3,500, o le tele lava o loo faaalia ai tane e soona fai i le tulaga muamua ma le tulaga lua o feusuaʻiga, o loo ofuina ni ofu fufusi po o se vaega ua aveese.
Na maliu o ia i le 1991 i le 71 o ona tausaga.
Gilbert Baker (1951-2017)
O le a le mea o le a i ai le lalolagi i le nuanua faʻailoga fuʻa? Ia, o le LGBTQ community o loʻo i ai lenei tamaloa e faʻafetai.
O Gilbert Baker o se tusiata Amerika, tagata fai aia tatau ma le mamanu o le fu'a nuanua lea na amata i le 1978.
O le fuʻa ua faʻasalalau lautele ma LGBT + aia tatau, ma na ia musu e faʻailogaina ma fai mai o se faʻailoga mo tagata uma.
I le faamanatuina o le 25 tausaga o le vevesi i Stonewall, na faia ai e Baker le fuʻa sili ona tele a le lalolagi, i lena taimi.
I le 2017, na maliu ai Baker i lona moe i le 65 o ona tausaga i lona fale i Niu Ioka.
Tab Hunter (1931-2018)
O Tab Hunter o le tama Amerika atoa a Hollywood ma o le fatu fatu sili na ulu atu i loto o teine talavou uma (ma tama tama tane) i le lalolagi atoa.
O se tasi o taʻitaʻi sili ona lauiloa a Hollywood, na pueina o ia i le 1950 mo le amio le pulea, e fesoʻotaʻi ma lana tala faʻafeusuaiga.
Ina ua maeʻa se galuega manuia, na ia tusia se tala faʻasolopito i le 2005 lea na ia faʻaalia faalauaitele ai o ia o le gay mo le taimi muamua.
Sa ia maua se mafutaga umi ma Toma fetu o Anthony Perkins ma le tagata sikola o Ronnie Robertson ae leʻi faaipoipo i lana paaga ua silia ma le 35 tausaga, Allan Glaser.
Tolu aso aʻo lumanaʻi lona 87 tausaga i le 2018, na maliu ai o ia i le fatu fatu.
O le a avea pea o ia ma o tatou fatu loto Hollywood.
Marsha P Johnson (1945-1992)
O Marsha P Johnson o se tagata fa'atama'ita'i fa'asa'olotoga ma se tama'ita'i fa'a-Aferika-Amerika.
O Marsha o se tasi o tagata iloga i le tetee a Stonewall i le 1969.
Na ia fa'avaeina le fa'alapotopotoga fa'atagata fa'atauta'i ma tagata fa'atauta'i STAR (Street Transvestite Action Revolutionaries), fa'atasi ai ma le uo mamae o Sylvia Rivera.
Ona o lona soifua maloloina o le mafaufau, o le tele o gay activists na mumusu i le taimi muamua e faʻafetai Johnson mo le fesoasoani e faʻaosoina le faʻasaʻolotoga o le gay activists i le amataga o le 1970s.
E le'i leva ona mae'a le solo fa'amaualuga i le 1992, ae maua loa le tino o Johnson o lo'o opeopea i le Vaitafe o Hudson. Na muai manatu leoleo o le maliu o se pule i le ola, ae na maumauaʻi uo e le o iai ni mafaufauga e pule i le ola, ma sa talitonu lautele o ia na aafia i se osofaiga transphobic.
I le 2012, na toe tatalaina ai e leoleo Niu Ioka le suʻesuʻega i lona maliu o se fasioti tagata, aʻo leʻi toe faʻavasegaina le mafuaʻaga o lona maliu mai le 'pule i le ola' i le 'le mautinoa'.
Na tatalaina ona lefulefu i luga o le Vaitafe o Hudson e ana uo ina ua maeʻa se falelauasiga i se falesa i le lotoifale.
Tuua se tali